Đặc Khu Phú Quốc

Phú Quốc – hòn đảo lớn nhất của Việt Nam, nằm giữa vùng biển xanh thẳm phía Tây Nam của Tổ quốc, từ lâu đã được mệnh danh là “Đảo ngọc” bởi vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, đa dạng sinh học phong phú và tiềm năng phát triển vượt bậc. Không chỉ thu hút bởi những bãi biển cát trắng mịn, nước biển trong vắt, hay rừng nguyên sinh bạt ngàn, Phú Quốc còn là nơi lưu giữ nhiều dấu ấn văn hóa – lịch sử quan trọng của dân tộc, từ thời khai hoang của Mạc Cửu đến những giai đoạn đấu tranh giành độc lập và phát triển hiện đại.

Trải qua nhiều thay đổi hành chính, đến năm 2025, Phú Quốc đã chính thức trở thành đặc khu trực thuộc tỉnh An Giang, mở ra chương mới trong chiến lược phát triển toàn diện về kinh tế, du lịch, xã hội và an ninh quốc phòng. Với vị trí địa lý đặc biệt, tiềm năng du lịch đẳng cấp quốc tế và bản sắc văn hóa đặc trưng, Phú Quốc đang ngày càng khẳng định vai trò là một trong những trung tâm động lực của vùng biển đảo phía Nam Việt Nam.

• Tổng diện tích: 589,27 km²
• Dân số: 294.419 người

Phú Quốc có dấu tích cư trú từ thế kỷ V TCN, gắn với văn hóa Óc Eo cổ. Đến thế kỷ XVII, Mạc Cửu khai phá vùng đất này, lập nên các thương cảng ven biển và sáp nhập Phú Quốc vào lãnh thổ chúa Nguyễn. Từ đó, đảo dần trở thành vùng đất trù phú, được quản lý bởi dòng họ Mạc trong nhiều thế kỷ.

Thời Pháp thuộc, Phú Quốc là đại lý hành chính, sau đó nhiều lần đổi tên và phân chia lại đơn vị hành chính. Từ sau 1975 đến nay, đảo trải qua nhiều đợt phát triển mạnh mẽ, đặc biệt được công nhận là đô thị loại I năm 2025 và sau sáp nhập trở thành đặc khu Phú Quốc. Hòn đảo này còn là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử, như xây dựng nhà tù Phú Quốc, chiến đấu chống lại Khmer Đỏ năm 1975, và từng là nơi đóng quân của đội quân Trung Hoa Dân quốc trước khi rút về Đài Loan.

Phú Quốc có diện tích hơn 589 km², nằm cách Rạch Giá 120km và Hà Tiên 45km. Địa hình đảo chính kéo dài 49km từ Bắc xuống Nam với 99 ngọn núi đồi. Vùng biển quanh đảo gồm 22 hòn đảo lớn nhỏ, nổi bật là quần đảo An Thới. Địa chất chủ yếu là đá trầm tích Mesozoi và Kainozoi, tạo nên địa hình phong phú và cảnh quan đa dạng.

Khí hậu mang tính nhiệt đới gió mùa, chia 2 mùa rõ rệt:

• Mùa khô (cuối tháng 10 – tháng 4): trời nắng nhiều, nhiệt độ lên đến 35°C.
• Mùa mưa (tháng 5 – đầu tháng 10): độ ẩm cao 85–90%, chịu ảnh hưởng gió mùa Tây Nam.

Theo Nghị quyết số 1654/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phú Quốc đã trở thành một trong đặc khu của tỉnh An Giang (cùng với Kiên Hải và Thổ Châu) sau sắp xếp đơn vị hành chính.

Kinh tế địa phương phát triển mạnh với du lịch, thương mại – dịch vụ, nông nghiệp và ngư nghiệp. Hồ tiêu Phú Quốc là đặc sản nổi tiếng, được trồng chủ yếu tại các xã Cửa Dương, Cửa Cạn, Dương Tơ. Ngành sản xuất nước mắm truyền thống – đặc biệt là nước mắm Phú Quốc với hương vị đặc trưng và danh tiếng vươn xa, không chỉ là sinh kế của nhiều hộ dân mà còn là sản phẩm mang giá trị xuất khẩu, góp phần khẳng định thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế.

Phú Quốc không chỉ là “hòn ngọc” giữa vịnh Thái Lan mà còn là vùng đất hội tụ giá trị lịch sử – tự nhiên – văn hóa và tiềm năng phát triển đặc biệt. Từ một vùng đất hoang sơ, nơi đây đã vươn lên thành đặc khu quan trọng với chiến lược kinh tế và du lịch rõ nét, đóng vai trò lớn trong bản đồ phát triển quốc gia.

Trong tương lai, Đảo ngọc Phú Quốc chắc chắn sẽ tiếp tục là điểm sáng không thể thiếu của Việt Nam trên bản đồ quốc tế.